Rad daje prikaz idejnog rešenja stambene grupacije tzv. tepih stanovanja, kreirane kombinacijom odgovarajućih tipoloških oblika koji obezbeđuju karakteristike stanovanja niske spratnosti i velike gustine. Cilj ovakve stambene šeme je istovremeno ostvarivanje pogodnosti porodičnog stanovanja i stanovanja u grupi. Nakon objašnjenja osnovnih karakteristika ovog tipa stanovanja i pregleda nekih značajnih ostvarenja od njegovog nastanka do danas, rad analizira funkcionalno-prostorne i estetskooblikovne karakteristike projektovane stambene grupacije. Ona se sastoji od dva stambena tipa - poluatrijumskih kuća i kuća u nizu. Jedinice su grupisane tako da formiraju konfiguracije nalik pačvorku. Sistem pešačkih staza i zajedničkih otvorenih prostora obezbeđuju horizontalnu komunikaciju kroz čitav kompleks, pružajući mogućnost stanarima za uspostavljanje različitih oblika i nivoa socijalnih interakcija. Razvijeni projektantski modeli omogućuju kombinovanje jedinica na raznovrsne načine te se mogu dobiti diverzifikovani oblici, šeme i veličine složenih stambenih sklopova, što čini ovaj projektantski pristup pogodnim za različite lokacije.

Miniranje je široko primijenjena metoda iskopa u podzemnoj gradnji u I, II, III i IV kategoriji stijenske mase. Međutim, vibracije izazvane eksplozijom, ako nisu pravilno kontrolisane, mogu negativno utjecati na stijensku masu koja okružuje tunel. Nekvalitetan iskop primjenom tehnike miniranja može uzrokovati povećani prekoprofilni iskop i prekomjerno rastresanje okolnog stijenskog masiva te smanjenje nosivosti stijene koja je osnovni podgradni element. Određivanje dubine zone oštećenja stijenske mase oko profila iskopa miniranjem seizmičkom cross-hole tomografijom imala su za cilj odrediti dubinu zone oštećenja i promjene fizičko-mehaničkih svojstava materijala oko konturne površine podzemnog iskopa u III kategoriji stijenske mase, odnosno odrediti intenzitet oštećenja unutar poremećene zone ovisno o udaljenosti od minskog polja i parametara bušenja i miniranja.

Rad predstavlja prikaz idejnog rešenja višeporodičnog stanovanja tipologije „male spratnosti - velike gustine“, odnosno „low rise-high density“, projektovanog u centralnoj gradskoj zoni Niša. Idejno urbanističko-arhitektonsko rešenje proisteklo je iz analize predmetne lokacije kao odgovor na zahteve pomenute tipologije, tržišne i stambene potrebe i pravila uređenja i građenja zadatih važećim planskim dokumentom. Formiranje ovakvog oblika višeporodičnog stanovanja predstavlja odgovor na unapređenje estetskih i ekoloških karakteristika prostora kao i samog kvaliteta života u centralnoj gradskoj zoni.

U radu su prikazani rezultati sopstvenih laboratorijskih ispitivanja na samozbijajućem betonu (SCC – self-compacting concrete) i mikroarmiranom samozbijajućem betonu (SFR-SCC – steel fiber reinforced self-compacting concrete) u očvrslom stanju. Upotrebljena su čelična vlakna sa kukicama na krajevima. Ispitan je doprinos zapreminskog sadržaja vlakana Vf i faktora oblika vlakana l/d na određena mehanička svojstva samozbijajućeg betona. Zapreminski sadržaj vlakana Vf u uzorcima je variran u sledećim vrednostima: 0,5%, 1,0%, 1,5% i 2,0%. Korišćena su čelična vlakna dužine 35 i 60mm pri čemu je faktor oblika vlakana iznosio 47 i 80. Ispitana su sledeća svojstva na očvrslom betonu: čvrstoća betona pri pritisku, čvrstoća pri zatezanju cepanjem i čvrstoća pri savijanju. Rezultati pokazuju da se sa povećanjem zapreminskog sadržaja vlakana Vf od 0,5% do 2,0% čvrstoća betona na zatezanje pri cepanju kao i čvrstoća pri savijanju takođe povećale u odnosu na kontrolne uzorke bez vlakana. Rezultati pokazuju da sa povećanjem faktor oblika vlakana l/d i za vrednosti Vf iznad 1,0% dolazi do pada čvrstoće betona pri pritisku.

U radu je dat prikaz studentskih konkursnih Idejnih urbanističkih rešenja kompleksa „7. juli“ na Karađorđevom brdu u Paraćinu. Konkurs je realizovan u organizaciji Opštine Paraćin i Katedre za urbanizam i prostorno planiranje sa Građevinsko –arhitektonskog fakulteta u Nišu u prolećnom semestru šk. 2022/2023. godine u okviru predmeta Urbanizam IV na studijskom programu Arhitektura. Proces urbanističkog projektovanja predmetne lokacije podrazumevao je: (1) analiza postojećeg stanja – potencijala i ograničenja predmetne lokacije, (2) analiza važeće planske dokumentacije za predmetnu lokaciju i njena valorizacija i (3) urbanističko-arhitektonsko rešavanje i oblikovanje prostora. Predloženim idejnim urbanističkim rešenjima planirana je transformacija lokacije u rekreativno područje multinamenskog karaktera sa smeštajnim sadržajima i komercijanim delatnostima.  Dobijena rešenja, ukoliko se realizuju, mogla bi da doprinesu transformaciji lokacije u atraktivno rekreativno i turističko područje, što bi bilo od izuzetnog značaja kako za građane Paraćina, tako i za potencijalne turiste.

Tekst je kraći osvrt na višedecenijski interdisciplinarni naučni, pedagoški, urbanistički i arhitektonski doprinos Deniz Skot Braun, ikone istorije savremene arhitekture i urbanizma. Deniz Skot Braun nikada nije odvajala privatno i poslovno i ceo njen stvaralački rad i život su autentična istraživačko-stvaralačka avantura koja se odvijala na više kontinenata i kroz više faza. Njen životni i stvaralački put je krenuo iz rodne Afrike, zatim se nastavio preko Londona pa do Pensilvanije, odakle nastavlja kao posvećeni predagog, teoretičar arhitekture i urbanizma, arhitekta i urbanista, u tandemu sa svojim životnim i poslovnim partnerom Robertom Venturijem, da stvara i da utiče na tok savremene arhitekture i urbanizma. Uloga Deniz Skot Braun u zajedničkim projektima, u očima javnosti, decenijama je umanjivana, dok je Venturi stavljan u prvi plan i slavljen kao genije. Nikada nije dobila zasluženo priznanje za svoj rad iako su stvarali u ravnopravnom partnerstvu.

Međunarodna izložba savremenog stanovanja – STANOVANJE (HOUSING) 23, u organizaciji Katedre Zgrade za stanovanje Građevinsko-arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Nišu i Klastera urbanog planiranja, peta je po redu manifestacija koja predstavlja autentičan prikaz savremenih trendova u oblasti stambene arhitekture, sa posebnim fokusom na model stanovanja niske spratnosti – velike gustine, koji je obeležio specijalnu temu ovogodišnje izložbe. Ova bijenalna izložba postala je značajan događaj za profesionalnu zajednicu, kako u zemlji, tako i van nje, pre svega putem promocije inspirativnih projekata, odnosno primera dobre prakse, unutar definisanih tematskih okvira. Njena važnost se ogleda u rezvijanju arhitektonske retorike, izražene kroz interakciju profesionalaca i razmenu iskustava struke. U radu se, putem prezentacije izložbenog programa i pratećih aktivnosti, prikazuje izložba, uz istovremeno sumiranje utisaka, stečenih iskustva i postignutih rezultata. Raznovrsnost izložbenog materijala, koji dolazi sa raznih krajeva planete, daje sliku trenutnog stanja stambene arhitekture i nagoveštava buduće trendove u ovoj oblasti. Cilj rada je da se da osvrt i ukaže na važnost manifestacija ovog tipa, ne samo za stručnu javnost, već i šire.

Bosna i Hercegovina je zemlja u kojoj uglavnom preovladava brdsko planiniski reljef, pa izrada nove putne infrastrukture ne predstavlja nimalo jednostavan zadatak, odnosno u manjoj ili većoj mjeri ovisno od konfiguracije terena nameće se kao potreba stalna izrada nadzemnih i podzemnih objekata kao što su mostovi, vijadukti i tuneli. Izrada cestovnog tunela Hranjen kao sastavnog dijela buduće brze ceste Prača-Hranjen-Goražde u istočnom dijelu zemlje predstavlja jedan od najzahtjevnijih projekata posljednih decenija, a u momentu završetka izrade sa dužinom od preko 5.500,0 m tunel Hranjen predstavljati će najduži cestovni tunel u zemlji. S obzirom na složenost i kompleksnost koja proizilazi iz uslova radne sredine, odnosno izmjenjenih geoloških uslova sa kojima se učesnici u izradi susreću u odnosu na projektom predviđene uslove, daje se prikaz tehnologije njegove izrade, u konkretnom slučaju iskopa tunela primjenom mehanizovanog koncepta.

U današnje vreme, nov način građenja i upotreba novih građevinskih materijala izvode se u svrhu bržeg, jeftinijeg i kvalitetnijeg građenja. Upotreba modernih građevinskih materijala ima i svoju lošu stranu, a to je da oni manje apsorbuju zvuk od klasičnih, masivnijih materijala, čime se pojačava nivo buke i ometanje ljudi za vreme boravka u zgradama. Upotreba novih materijala omogućuje izvođenje bolje zaštite od buke koja je efikasnija nego ranije. Istovremeno, različite funkcije zgrada postavljaju nove zahteve u postizanju kvalitetne zvučne izolovanosti. Gradska sredina uslovljava veliku gustinu naseljenosti i da bi se postigao mir doma i funcionisao saživot veće količine ljudi na manjem prostoru, koje karakterišu različiti načini života i aktivnosti, neophodno je izolovati mesta za život od neželjenih zvukova. To se ne odnosi samo na spoljnu buku, već i na onu koja se horizontalno i vertikalno prenosi, i to preko konstrukcije objekta. U radu su analizirani problemi gde se i kako javlja buka koja se prenosi preko konstrukcije objekta, zatim elementi koji prenose buku, kao i analiza akustičkih karakteristika prostorija i primena apsorpcijskih materijala u funkciji poboljšanja zvučne izolovanosti u stanovima višespratnica.

Studentska arhitektonska radionica „Očuvanje graditeljskog nasleđa: Stara čaršija Vlasotinca”, koju su organizovali Građevinsko-arhitektonski fakultet Univerziteta u Nišu i Zavod za zaštitu spomenika kulture u Nišu, trajala je 27.10.2023 - 27.01.2024. godine. Cilj radionice za studente arhitekture je upoznavanje sa kulturno-istorijskim i arhitektonskim vrednostima pojedinačnih građevina i prostornih celina Vlasotinca. Na osnovu ocene trenutnog stanja i analize neodgovarajućih intervencija kojima se degradiraju vrednosti građevina i celina, studenti su predložili početne smernice za unapređenje stanja predmetnog područja, kako bi se usmerilo kreiranje pozitivnog arhitektonskog identiteta gradova i naselja kroz usklađivanje gradnje sa kulturnim nasleđem. Pored dokumentovanja postignutih rezultata radionice, iz njene analize sledi da je narednim generacijama potrebno uvesti dodatne obuke vezane za arhitektonsku i vizuelnu pismenost. Takođe, utvrđeno je da izrada fotogrametrijskih modela ima veliki značaj u istraživanju prostornih celina, pored ostalih korisnih alata u procesu izrade arhitektonskih rešenja.